Cuối ngày 10-5, giá USD ở các ngân hàng (NH) thương mại hạ nhiệt xuống mức 23.260 đồng/USD mua vào, 23.380 đồng/USD bán ra, giảm 70 đồng/USD so với hôm trước. Giá USD trong ngân hàng quay đầu giảm sau một tuần dậy sóng, liên tục được điều chỉnh tăng mạnh. Có ngày, một NH điều chỉnh bảng giá niêm yết ngoại tệ tới 40 lần.
Trong khi đó, tỉ giá trung tâm vẫn tiếp tục xu hướng đi lên. NH Nhà nước đang niêm yết tỉ giá trung tâm ở mức 23.057 đồng/USD, tăng thêm 6 đồng/USD so với phiên trước. Đây là ngày tăng thứ 5 liên tiếp của tỉ giá trung tâm và đánh dấu chuỗi tăng mạnh kể từ đầu năm. Tính ra, tỉ giá trung tâm đã tăng khoảng 1% so với hồi đầu năm.
Tỉ giá USD/VNĐ đang có đợt tăng mạnh nhất kể từ đầu năm đến nay. Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân khiến tỉ giá liên tục đi lên, trong đó có ảnh hưởng từ những diễn biến của cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung. Trong động thái mới nhất, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chính thức nâng thuế đối với 200 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc, từ 10% lên 25% theo đúng kế hoạch đã công bố trước đó. Động thái này được các chuyên gia đánh giá sẽ tác động đến tỉ giá USD/VNĐ và mức độ ảnh hưởng tùy thuộc vào hành động tiếp theo của Trung Quốc.
Ông Ngô Đăng Khoa, Giám đốc toàn quốc Khối kinh doanh ngoại hối và thị trường vốn, NH HSBC Việt Nam, phân tích biến động của tỉ giá gần đây do các yếu tố tiêu cực từ thị trường thế giới ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến Việt Nam như diễn tiến mới về cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung chuyển biến theo hướng tiêu cực và có những căng thẳng mới. Đặc biệt sau thông tin Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng trên mạng xã hội kéo theo đà suy giảm của thị trường chứng khoán thế giới cùng với đà lao dốc kỷ lục của đồng nhân dân tệ được xem là một phản ứng trong cuộc chiến nói trên.
Ở thị trường trong nước, cán cân thương mại hàng hóa tháng 4-2019 tính nhập siêu 700 triệu USD, nhu cầu về ngoại tệ của doanh nghiệp đáp ứng cho các hoạt động thanh toán cũng tăng lên đặc biệt trong giai đoạn cuối tháng. "Tâm lý thị trường bị ảnh hưởng từ các diễn biến trên khiến thanh khoản thị trường cũng phần nào bị ảnh hưởng" - ông Khoa nói.
Một yếu tố khác, theo lãnh đạo một số NH thương mại, quy định thu hẹp đối tượng được vay ngoại tệ của NH Nhà nước mới đây cũng góp phần làm cầu ngoại tệ tăng mạnh.
Theo ông Ngô Đăng Khoa, NH Nhà nước vẫn thể hiện tính chủ động trong cân đối lãi suất với tỉ giá thông qua các công cụ chính sách tiền tệ nhằm điều tiết thị trường. Cụ thể, NH Nhà nước bắt đầu duy trì lại hoạt động phát hành tín phiếu nhằm hút lượng VNĐ dư thừa trên thị trường, từ đó nới rộng điểm hoán đổi lãi suất USD trên thị trường, tránh khả năng đầu cơ tỉ giá giúp ổn định tình hình thị trường.
Nhiều NH cho biết dù tỉ giá biến động khá mạnh nhưng nhu cầu mua bán ngoại tệ trên thị trường được giữ cân bằng, nhu cầu ngoại tệ của khách hàng vẫn được đáp ứng như bình thường. Giá USD trong NH thương mại đang ở mức cao, nhưng nếu tính từ đầu năm đến nay mới tăng khoảng 0,53%.
Chuyên gia tài chính - TS Cấn Văn Lực cho rằng do độ mở của nền kinh tế Việt Nam rất rộng nên những biến động từ bên ngoài tác động đến tỉ giá là dễ hiểu. Dù vậy, diễn biến này không quá đáng lo bởi xu hướng tăng gần đây của tỉ giá mang tính chất thời điểm và NH Nhà nước đã có kinh nghiệm xử lý thời gian qua. Đồng USD cũng chỉ là một trong những đồng tiền trong rổ tiền tệ để NH Nhà nước quyết định điều hành tỉ giá hằng ngày.
Số liệu được Bộ phận nghiên cứu và đầu tư, Công ty Chứng khoán SSI, đưa ra cho thấy các tổ chức tín dụng đã bán tới 8,35 tỉ USD cho NH Nhà nước từ đầu năm đến nay, giúp bổ sung vào dự trữ ngoại hối.
Phó tổng giám đốc một NH cổ phần quy mô lớn cho rằng các yếu tố căng thẳng về cầu ngoại tệ chỉ mang tính chất thời điểm, trong khi nguồn cung ngoại tệ đến từ xuất khẩu, giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), vốn đầu tư gián tiếp (FII) vẫn khả quan trong năm nay và dự trữ ngoại hối của NH Nhà nước đủ sức can thiệp, ổn định tỉ giá.
