Thiếu chỗ xây trường lại đem đất cho thuê sai phép!

Đó là thực tế diễn ra tại khu "đất vàng" số 419 Lê Hồng Phong (phường 2, quận 10, TP HCM), vốn cho doanh nghiệp nhà nước thuê nhưng dần thoái vốn và đang bị tư nhân thao túng.

Vi phạm cứ tiếp diễn

Khu đất trên được Công ty CP Giày Sài Gòn (GSG) thuê lại của nhà nước năm 2000, diện tích khoảng 13.000 m2. Đến năm 2007, UBND TP HCM chấp thuận cho công ty này tiếp tục sử dụng gần 11.000 m2. Dù không được chuyển nhượng, chuyển đổi, cho thuê lại, thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất nhưng GSG lại sử dụng phần lớn diện tích đất cho các doanh nghiệp, cá nhân thuê. Đáng chú ý, những vi phạm liên quan đến việc sử dụng sai mục đích, giảm nhu cầu sử dụng đất tại đây từng bị xử lý và yêu cầu chấn chỉnh nhưng xem ra mọi mệnh lệnh từ cơ quan chức năng ban ra vẫn bị các bên liên quan đến khu đất này xem thường.

Bằng chứng là ngày 7 và 8-5, có mặt tại khu đất nêu trên, chúng tôi ghi nhận toàn bộ khu vực phía trước hiện vẫn cho Công ty TNHH Thành Bưởi (Thành Bưởi) thuê làm kho chứa hàng, văn phòng và điểm giao dịch, hoạt động tấp nập. Hàng hóa tại đây được nhà xe này phân loại, tập kết tại nhiều vị trí, đồng thời tổ chức thêm điểm giữ xe qua đêm cho khách nếu có nhu cầu. Phía trong khu đất, hoạt động của một số đơn vị đang thuê cũng diễn ra, trong khi phía GSG lại im ắng, gần như không có động tĩnh gì.

Một phần khu đất 419 Lê Hồng Phong (quận 10, TP HCM) hiện cho Công ty Thành Bưởi thuê sai mục đích để làm kho chứa hàng, văn phòng và điểm giao dịch, hoạt động tấp nập

Về thực trạng trên, UBND quận 10 cho biết vừa qua, quận đã có văn bản báo cáo UBND TP HCM cùng Sở Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) liên quan đến việc quản lý, sử dụng đất công của GSG tại địa chỉ nêu trên. Theo UBND quận 10, qua kiểm tra hiện trạng khu đất, hiện có 10 hạng mục công trình, trong đó GSG chỉ sử dụng một phần và cho 5 tổ chức, cá nhân thuê.

Ngoài Thành Bưởi là doanh nghiệp thuê từ tháng 10-2017 (thời gian đến ngày 15-10-2019) thì 2 đơn vị khác là Công ty TNHH Tiến Đồng Tiến, Công ty TNHH Karot Việt Nam và 2 cá nhân hiện cũng được GSG cho thuê đất làm kho chứa hàng, thời hạn đến hết tháng 12-2020. "Với kết quả kiểm tra, GSG đang cho thuê một phần lớn diện tích đất là giảm nhu cầu sử dụng đất. Do đó, UBND quận 10 vẫn giữ nguyên quan điểm đã kiến nghị UBND TP từ tháng 9-2018 là thu hồi khoảng 5.000 m2 đất tại địa chỉ nêu trên để giao quận 10 xây dựng trường tiểu học đạt chuẩn" - bà Nguyễn Thị Thu Nga, Phó Chủ tịch UBND quận 10, khẳng định.

Mạnh tay thu hồi và sớm điều chỉnh quy hoạch

Lược lại lịch sử khu đất 419 Lê Hồng Phong cho thấy có nhiều vấn đề khó hiểu. Cụ thể, năm 2000, GSG thuê 13.000 m2 đất tại địa chỉ nêu trên, sử dụng vào mục đích sản xuất - kinh doanh. Đến năm 2007, công ty này được UBND TP chấp thuận cho tiếp tục sử dụng gần 11.000 m2 để làm văn phòng, nhà kho, xưởng sản xuất giày, túi xách; thời hạn thuê đến cuối năm 2020. Trong đó, hơn 400 m2 đất thuộc phạm vi lộ giới, GSG được tạm thời thuê nhưng phải giữ nguyên hiện trạng.

GSG vốn là doanh nghiệp nhà nước từ năm 2004, đến năm 2015 không còn vốn nhà nước và bắt đầu xuất hiện nhiều thay đổi ở khu đất. Năm 2015, GSG ký 2 hợp đồng cho Thành Bưởi thuê một phần nhà xưởng, sân bãi và cho Công ty CP Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam thuê làm kho chứa hàng. Hợp đồng với Công ty CP Thương mại Dược - Sâm Ngọc Linh Quảng Nam chỉ kéo dài tới cuối năm 2015, còn Thành Bưởi đến cuối năm 2020.

Khoảng tháng 2-2016, GSG bất ngờ thông báo tạm ngưng một số mảng kinh doanh theo chức năng để tái cấu trúc hoạt động. Đến tháng 6-2016, GSG đột ngột thanh lý hợp đồng nói trên với Thành Bưởi rồi biến hóa thành hợp đồng hợp tác kinh doanh với công ty này; cho Thành Bưởi quyền quản lý, sử dụng, khai thác văn phòng, nhà xưởng tại địa chỉ 419 Lê Hồng Phong.

Về phía Thành Bưởi, theo hợp đồng ký kết, công ty này hợp tác kinh doanh với GSG để cùng khai thác và sử dụng có hiệu quả văn phòng, nhà xưởng, phương tiện vận tải tại khu đất nêu trên. Tại đây, Thành Bưởi tổ chức các hoạt động kinh doanh như bán vé hành khách theo tuyến cố định TP HCM - Cần Thơ; phục vụ đón - trả khách trung chuyển theo tuyến cố định; đón - trả khách theo hợp đồng, du lịch; nhận vận chuyển hàng hóa; bãi đỗ xe; bãi giữ xe máy của khách…

Đáng chú ý, theo UBND quận 10, trong quá trình hoạt động, Thành Bưởi có nhiều vi phạm như giữ xe quá giá quy định, khâu PCCC không bảo đảm...

Theo những hồ sơ phóng viên thu thập được, năm 2016, cơ quan chức năng đã lập đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra hoạt động tại địa chỉ 419 Lê Hồng Phong và cho thấy có nhiều vi phạm. Đó là có dấu hiệu vi phạm trong việc xây dựng và thành lập bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ không theo quy hoạch. Tháng 3-2017, Thanh tra Sở TN-MT TP vào cuộc để làm rõ các dấu hiệu vi phạm trong việc sử dụng đất. Trong kết luận thanh tra ngày 17-3-2017, Thanh tra Sở TN-MT nêu rõ: GSG vi phạm trong quản lý và sử dụng đất tại 419 Lê Hồng Phong khi đã "tự ý cho thuê tài sản gắn liền với đất được nhà nước cho thuê đất hằng năm".

Việc đơn vị này hủy bỏ hợp đồng cho thuê nhà xưởng, văn phòng rồi chuyển thành hợp đồng hợp tác kinh doanh với Thành Bưởi thanh toán phần lợi nhuận mỗi tháng không khác so với cho thuê nhà xưởng, văn phòng. Tháng 6-2017, Thanh tra Sở TN-MT TP xử phạt GSG hơn 720 triệu đồng vì lý do sử dụng đất sai mục đích. UBND TP sau đó cũng đã có văn bản yêu cầu GSG chấm dứt ngay các vi phạm, chấp hành nộp phạt cũng như bị truy thu thêm tiền cho thuê đất trái quy định.

Trước những vi phạm có hệ thống trên, các chuyên gia pháp lý cho rằng nếu đã xác định GSG giảm nhu cầu sử dụng đất được thuê thì chính quyền và ngành chức năng hoàn toàn có thể sớm điều chỉnh quy hoạch và chấm dứt những hợp đồng thuê đất sai mục đích để làm trường học theo đề xuất của UBND quận 10.