Trong sữa động vật có một loại đường tên là lactose. Đây chính là nguồn cung cấp đường glucose cho não, tạo môi trường phát triển cho các vi khuẩn có lợi. Tuy nhiên, có một số người không dung nạp lactose dẫn tới tiêu chảy, đầy hơi và chướng bụng sau khi ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa.
Hầu hết người không dung nạp lactose có thể kiểm soát tình trạng này mà không cần phải từ bỏ tất cả các loại thực phẩm từ sữa.
Triệu chứng
Theo Mayo Clinic, các dấu hiệu của chứng không dung nạp lactose thường bắt đầu từ 30 phút đến hai giờ sau khi ăn uống. Triệu chứng bao gồm tiêu chảy, buồn nôn và đôi khi nôn, co thắt dạ dày, đầy hơi, chướng bụng.
Nguyên nhân
Không dung nạp lactose xảy ra khi ruột non của bạn không sản xuất đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose - loại đường tự nhiên có trong sữa động vật.
Thông thường, men lactase biến đường sữa thành hai loại đường đơn - glucose và galactose - được hấp thụ vào máu qua niêm mạc ruột.
Nếu cơ thể bạn thiếu men lactase, đường lactose trong thức ăn sẽ di chuyển vào ruột kết mà chưa được xử lý. Trong ruột kết, vi khuẩn bình thường tương tác với lactose gây ra các triệu chứng không dung nạp đường sữa.
Có ba loại không dung nạp lactose:
Nguyên phát
Khi trẻ em thay thế sữa bằng các loại thực phẩm khác, lượng lactase do cơ thể sản xuất giảm xuống, nhưng thường vẫn đủ để tiêu hóa lượng sữa trong chế độ ăn uống điển hình của người lớn.
Nếu quá trình sản xuất lactase giảm mạnh khi một người trưởng thành, quá trình hấp thụ sữa sẽ khó khăn. Khi đó, xuất hiện chứng không dung nạp lactose nguyên phát.
Thứ phát
Tình trạng xảy ra khi ruột non giảm sản xuất lactase sau khi bị bệnh, chấn thương hoặc phẫu thuật. Các bệnh liên quan bao gồm nhiễm trùng đường ruột, bệnh celiac, vi khuẩn phát triển quá mức và bệnh Crohn.
Điều trị rối loạn cơ bản có khả năng khôi phục mức độ lactase và cải thiện triệu chứng, mặc dù có thể mất thời gian.
Bẩm sinh
Rối loạn này rất hiếm, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo kiểu di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, nghĩa là cả cha và mẹ đều phải truyền cùng một biến thể gene cho con. Trẻ sinh non cũng có thể không dung nạp lactose.
Một số yếu tố nguy cơ
Tuổi tác ngày càng cao: Không dung nạp lactose thường xuất hiện ở người trưởng thành, không phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Dân tộc: Hội chứng phổ biến nhất ở những người gốc Phi, châu Á, Tây Ban Nha.
- Sinh non: Trẻ sinh non có thể bị giảm lượng lactase vì ruột non chưa phát triển.
- Bệnh ảnh hưởng đến ruột non: Các vấn đề về ruột non có thể gây ra tình trạng không dung nạp lactose bao gồm sự phát triển quá mức của vi khuẩn, bệnh celiac và bệnh Crohn.
- Một số phương pháp điều trị ung thư: Từng xạ trị ung thư dạ dày, bị biến chứng đường ruột do hóa trị.
Theo Báo Vietnamnet
